نویسنده: سلمان خدادادی
آب‌درمانی به معنای آن است که انسان در طول شبانه‌روز، مقدار لازم و ضروری آب جهت انجام اعمال داخلی بدن و حفظ سلامت، به بدن خود برساند. بدن انسان به روزی 2-2/5 لیتر مایعات نیاز دارد که باید توسط آشامیدنی‌ها‌ی مختلف و آب موجود در مواد غذایی یا غذاها تأمین گردد. البته بهترین و مفیدترین آشامیدنی، آب سالم و بهداشتی است.
متأسفانه برخی از افراد نگرش صحیحی نسبت به مصرف آب ندارند و تصوّر می‌کنند که آب می‌تواند جانشین غذا بشود. حتی بعضی اشخاص به خانواده و اطرافیان خود توصیه می‌کنند که برای پیشگیری و درمان انواع بیماری‌ها و حفظ سلامت هرچه بیشتر، آب را جایگزین غذا نمایند، این تصوّر صحیح نیست. آب چنانچه بیش از حدّ لازم مصرف شود، موجب افزایش آب داخل‌ سلولی و در نتیجه خیز یا ورم سلول می‌گردد که عواقب بسیار خطرناک و گاه غیرقابل جبرانی در پی دارد، به اضافه آنکه آب، حاوی موادّ مغذّی لازم برای شخص نیست و چنانچه جانشین غذا بشود، به هیچ‌وجه نمی‌تواند نیازهای تغذیه‌ای انسان را برآورده سازد.

هشدارهای آب‌درمانی

آب‌درمانی باید زیر نظر متخصّص این کار انجام شود. بهتر است در هنگام استفاده از این روش به نکاتی چند توجّه داشته باشیم:
- ورزشکاران در هنگام وجود اختلال حسّی، باید درباره‌ی درجه حرارت آب دقت زیادی به عمل آورند، زیرا امکان ایجاد آسیب، پس از استفاده از آب گرم در ورزشکارانی که دچار اختلالات حسی هستند، وجود دارد.
- ورزشکارانی که اختلالات گردش خون، عفونت حاد، زخم باز و وسیع، نارسایی قلبی یا نارسایی تنفسی و اختلالات غدد دارند، نباید از هیدروتراپی استفاده کنند. در صورت به کار بردن آن نیز باید دقّت بسیار زیادی به عمل آورند.
- ورزشکاران خانم که دوران قاعدگی را می‌گذرانند، نباید از هیدروتراپی استفاده کنند.
- در صورتی که در سیتسم تنفّسی فرد، گرفتگی عروق خونی وجود دارد، نباید از این روش استفاده کرد.
- این روش درمانی نباید برای کسانی که دچار بیماری‌ها‌ی قلبی عروقی، بزرگی غده تیروئید و فشارخون بالا هستند مورد استفاده قرار گیرد.

آب‌درمانی و مصایب آن

دختر جوانی را به اورژانس آوردند؛ پرسنل اورژانس عنوان می‌کردند که بیمار در محل کار از روی صندلی به زمین افتاده و حرکات پرشی در اندام‌هایش داشته است. آب چنانچه بیش از حدّ لازم مصرف شود، موجب افزایش آب داخل‌ سلولی و در نتیجه خیز یا ورم سلول می‌گردد که عواقب بسیار خطرناک و گاه غیرقابل جبرانی در پی دارد، به اضافه آنکه آب، حاوی موادّ مغذّی لازم برای شخص نیست و چنانچه جانشین غذا بشود، به هیچ‌وجه نمی‌تواند نیازهای تغذیه‌ای انسان را برآورده سازد. دختر جوان رژیم غذایی معمول خود را به پیشنهاد یکی از دوستانش تغییر داده و برای کاهش وزن و جلوگیری از پیری زودرس به رژیم آب‌درمانی رو آورده بود. این رژیم برای یک هفته ادامه داشته و هر روز مقادیر فراوانی از آب قبل از خواب، قبل از غذا و بعد از خواب مصرف می‌کرده است. دختر جوان، همچنین پس از ورزش، آب از دست رفته ناشی از تعریق را با آب جبران می‌کرد. برای وی آزمایش درخواست شد؛ در آزمایش بیمار، کاهش سدیم خون گزارش شد. در نهایت با درمان مناسب ترخیص شد.
سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا آب‌درمانی عامل این حادثه بوده است؟
در خون، املاح متفاوتی وجود دارد که سدیم و پتاسیم از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود. سدیم یکی از املاحی است که در خون و در درون سلول‌ها‌ی بدن وجود دارد و عامل برقراری ارتباط الکترونیکی بین خون و بدن است. زمانی که به واسطه گرما بدن عرق می‌کند، علاوه بر آب، نمک که به طور عمده سدیم است، از دست می‌رود.
اگر برای جبران تعریق به جای آب و نمک از آب به تنهایی استفاده شود، سدیم خون پایین می‌آید. تعدادی از افراد، رژیم آب‌درمانی را برای کاهش وزن، بهبود قوای ذهنی و پاکسازی بدن از مواد مضر شروع می‌کنند. آب زمانی که به میزان زیاد مصرف شود، خون را رقیق می‌کند و سدیم خون و دیگر املاح را کاهش می‌دهد.

کمبود سدیم

سدیم خون معمولاً در محدوده 135 تا 145 است. علائم ناشی از کمبود سدیم به عدد سدیم در خون، چندان مرتبط نیست. سرعت کاهش بسیار مهم‌تر است و عموماً هرچه سرعت کاهش بیشتر باشد، امکان بروز علائم بیشتر است. علائم شامل تهوع، استفراغ، ضعف، بی‌اشتهایی و گیجی می‌شود. اگر سدیم خون ظرف یک روز یا کمتر به زیر 120 برسد، علائم شدید مثل پرش عضلات، تشنّج و حتی رفتن به حالت کما بروز می‌کند.
منبع مقاله :
خدادادی، سلمان؛ (1395)، آب‌درمانی، ساری: انتشارات پارسی‌سرا، چاپ اول